توبه سه قسم است:
1- توبه عموم مردم
2- توبه انبياء، به خاطر ترك اولي كه از آن سر
ميزند، مانند توبه آدم، يونس، يعقوب و يوسف(ع)
3- توبه خواص كه توبه معصومين(ع) است. آنان از
توجه به غير خدا توبه ميكنند؛ يعني اميرالمومنين(ع) وقتي غذا ميخورد يا اطفاي
شهوت ميكند و .. از آن عالم وحدت به عامل كثرت ميآيد وهمين براي او گناه و توجه
به غير حق است. اگر ميبينيم حضرت زهرا(س) از خوف خدا به اندازهاي گريه ميكند كه
از اشك چشمش شيشهاي پر ميشود براي همين است كه چند لحظهاي توجه به غير حق داشته
است.
علي(ع) دردل شب مينالد و نسبت گناه به خودميدهد
و دعاي كميل پر از اين نسبتها است، عدهاي تصور ميكند علي(ع) آن مطالب را براي
آموزش ما فرموده است، حال آن كه اين برداشت درست نيست، بلكه علي(ع) آن سخنان را
براي خودش فرموده است، اين به آن معنا نيست كه نعوذبالله علي(ع) گناه كرد و از
گناهانش توبه ميكند وچنين نيست كه حضرت ترك اولي كرده باشد،معصوم(ع) از توجه به
غير حق توبه ميكند و از خداوند طلب عفو و بخشش مينمايد.
آري، آن توقعي كه از معصوم هست از انبيا نيست و آن
توقعي كه از انبياء هست از علما نيست و همچنين انسان انتظار و توقعي كه از علما و
دانشمدان دارد از عامه مردم ندارد. به همين ترتيب مقايسه كنيد تا برسيد به خودتان،
و توجه داشته باشيد كه عموم مردم توقع و انتظاري كه از مسئولان ادارهها دارند از
كارمند معمولي ندارند و همينطور سلسله مراتب ديگر.